Tôi không có ý định biện minh cho Baidu ở đây - 33win9 com
Những ngày gần đây, trang cá nhân của tôi sôi động hơn bao giờ hết khi bị "thảm chiếm" bởi bài phát biểu của Lưu Siêu, giám đốc bộ phận trải nghiệm người dùng của Baidu tại hội nghị IXDC. Với sự tò mò tự nhiên, tôi đã xem qua video và phải thừa nhận rằng ấn tượng đầu tiên thật sự rất tệ. Sau đó, tôi tiếp tục tìm hiểu thêm các bài phát biểu khác như của Sử Ngọc Kiết - giám đốc khác của Baidu từ hội nghị trước, và đặc biệt là bài nói chuyện TEDx của La Tử Hùng mà trước đó từng bị Lưu Siêu chỉ trích nặng nề. So sánh một lượt, bài phát biểu của Lưu Siêu càng trở nên nhạt nhòa và không đáng chú ý. Vì vậy, việc anh ta bị chê bai hoàn toàn có cơ sở.
Từ sự kiện này, cuộc tranh cãi dần chuyển hướng thành một loạt lời phàn nàn gay gắt nhằm vào cả công ty Baidu lẫn nhân viên của họ. Điều này xuất phát từ hình ảnh tiêu cực kéo dài nhiều năm qua trong lòng công chúng mạng, đặc biệt là những sự cố nghiêm trọng xảy ra hồi đầu năm nay liên quan kèo bóng đá trực tiếp hôm nay đến diễn đàn y tế và vụ việc Nguyễn Tắc Tây (Wayne Wei). Những yếu tố này đã biến hành vi chỉ trích Baidu trở thành một kiểu "chính xác về mặt chính trị".
Tôi không có ý định biện minh cho Baidu ở đây. Thực tế là nhiều cáo buộc từ phía cư dân mạng đều có cơ sở rõ ràng: hệ thống xếp hạng trả tiền, quảng cáo y tế gây tranh cãi, hay thậm chí mô hình sản phẩm được gọi là "bộ đồ gia đình kỹ thuật số". Tất cả những điều này đã trở thành những dấu ấn xấu khó xóa trong tâm trí công chúng đối với Baidu.
Không chỉ riêng Baidu, hầu hết các công ty công nghệ lớn tại Trung Quốc đều mang trên mình những "tội lỗi gốc". Chẳng hạn như Alibaba gắn liền với hàng giả, Tencent bị gắn mác sao chép. Những vấn đề này cứ thế nổi lên như sóng biển, tạo ra những đợt thảo luận sôi nổi trên mạng mỗi khi có cơ hội.
Thời gian trôi qua, những đặc điểm này dần trở thành khuôn mẫu cố định trong suy nghĩ của mọi người, tạo ra cái nhìn ban đầu không thể thay đổi về các công ty này. Mỗi khi nghe nhắc đến tên một doanh nghiệp nào đó, dù liên quan đến bất kỳ lĩnh vực nào, hình ảnh tiêu cực ấy sẽ lập tức xuất hiện trong tâm trí chúng ta, chi phối cách đánh giá tổng thể. Ví dụ điển hình là hành vi cá nhân của Lưu Siêu đã làm dấy lên những hoài nghi cũ về Baidu, dẫn đến làn sóng chỉ trích lan rộng.
Trong vài thập kỷ gần đây, các nhà tâm lý học đã nghiên cứu sâu về quá trình tư duy của con người và đưa ra mô hình hai hệ thống tư duy. Hệ thống thứ nhất là tư duy nhanh (hay còn gọi là Hệ thống 1), hoạt động tự động mà không cần tập trung chú ý, tốc độ quyết định nhanh chóng như rút tay khi chạm vào nước nóng hoặc việc lái xe. Hệ thống thứ hai là tư duy chậm (Hệ thống 2), đòi hỏi sự tập trung cao độ và phản ứng chậm hơn.
Sự kiện của Lưu Siêu và những định kiến cố hữu kể trên có thể giải thích thông qua mô hình này, tất cả đều thuộc về quy trình tư duy nhanh, không trải qua phân tích lý trí và sâu sắc.
Rõ ràng, cả tư duy nhanh và tư duy chậm đều có giá trị trong công việc và cuộc sống hàng ngày. Tuy nhiên, khi đối diện với các vấn f88 bóng đá đề phức tạp như kinh doanh, đạo đức, hay luân lý trong xã hội hiện đại, chúng ta cần sử dụng nhiều hơn hệ thống tư duy thứ hai, nhìn nhận vấn đề từ nhiều góc độ khác nhau một cách toàn diện và lý trí hơn.
Tôi thường lấy ví dụ về phim truyền hình Hàn Quốc để minh họa vấn đề này. Khoảng năm 2004, phim Hàn bắt đầu phổ biến tại Trung Quốc với những câu chuyện theo mô típ cô gái lọ lem cùng các tình tiết quen thuộc như tai nạn xe hơi, bệnh ung thư... Sau nhiều năm, những nội dung này đã trở thành định kiến cố hữu về phim Hàn trong lòng khán giả. Tuy nhiên, sau 12 năm, phim Hàn đã tiến hóa đáng kể, mở rộng sang nhiều thể loại mới như phim nghề nghiệp, phim悬疑, đồng thời tập trung hơn vào đời sống và ước mơ của tầng lớp bình dân. Những thay đổi này đã nhận được đánh giá rất cao trong một số cộng đồng nhỏ, nhưng đa số vẫn giữ nguyên cái nhìn cũ về phim Hàn từ hơn một thập kỷ trước.
Tương tự, Tencent cũng trải qua quá trình thay đổi đáng kể. Từ lâu, Tencent đã bị chỉ trích vì sao chép sản phẩm từ nước ngoài, chẳng hạn QQ từ ICQ, trò chơi QQ từ Sina, hay WeChat từ WhatsApp. Nhưng sự thành công vượt bậc của WeChat đã khiến công chúng nhận ra rằng Tencent không chỉ đơn thuần là kẻ sao chép mà còn thực hiện nhiều sáng tạo độc đáo, ví dụ như tính năng Công Chúng Hiệu (Official Accounts) và bao lì xì điện tử. Ngày nay, không ít chuyên viên quản lý sản phẩm (PM) đều nhắc đến Trương Tiểu Long hay WeChat như một chuẩn mực, tạo nên sự đảo ngược đầy kịch tính.
Xã hội ngày càng vận động nhanh hơn, ngành công nghệ internet thì sôi động chưa từng thấy. Không gì là vĩnh cửu. Do đó, những định kiến cố hữu đều có khả năng bị phá vỡ, và chúng ta cần nhìn nhận mọi vấn đề một cách lý trí hơn.